Paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing

Er bestaat onzekerheid over de invoering van de Omgevingswet per 1-1-2023.

• De EK beslist naar verwachting pas 8 november 2022 over het Koninklijk besluit (KB) met invoeringsdatum 1-1-2023.
• Het Digitaal Stelsel Omgevingswet Landelijke Voorziening (DSO-LV) wordt door het Rijk te laat opgeleverd dan wel de oefen- en inregeltijd voor de digitale systemen wordt te kort bevonden om de wet in werking te laten treden.

• Bij inwerkingtreding per 1-1-2023 is het niet haalbaar om aan alle digitale verplichtingen onder de Omgevingswet te voldoen, waardoor het dienstverleningsniveau omlaag gaat: projecten lopen vertraging op en/of gaan (daardoor) niet door, woningbouw vertraagt, vergunningen worden ten onrechte (wel of niet) verleend. De effecten daarvan worden later merkbaar (minder woningbouw, gevaarlijke situaties, ongewenste (ruimtelijke) ontwikkelingen), onvoldoende bescherming  (bijv. bij waterveiligheid/beheersing, natuurbeheer, woningbouw, erfgoed), het mogelijk moeten corrigeren en/of gevolgschade die op ons kan worden verhaald. Tevens worden hogere kosten gemaakt dan geraamd om de interne systemen van PZH en Omgevingsdiensten wel aan te sluiten op het DSO-LV en/of om tijdelijk alternatieve maatregelen en workarounds in te regelen. Voor een deel van de bodemtaken, waarvan het bevoegd gezag bij inwerkingtreding van de Omgevingswet overgaat naar de gemeenten, kunnen er problemen ontstaan bij de invoering en het inregelen van taken.

• Uitstel van de invoeringsdatum leidt tot extra incidentele transitiekosten voor het werken met dubbele systemen en de voorbereiding intern en met de externe partijen zoals IPO en regio’s. Uitstel slaat ook terug op de uitvoeringspraktijk en haalt de druk eraf waardoor digitale vorderingen mogelijk langzamer gaan.

De Omgevingswet treedt mogelijk per 1 januari 2023 in werking. De invoering is al vele malen uitgesteld vanwege een complex digitaal stelsel dat tegelijk wordt ingevoerd. In het Invoeringsplan Omgevingswet staan de hoofdlijnen van de wet en de voorbereidingen hierop. Voorbereiding op de digitalisering van het Omgevingsbeleid en de aansluiting op het digitale stelsel vindt al enige jaren plaats voor de plan procedure, de vergunningverlening en de informatiesystemen.

• Op basis van het geactualiseerde Invoeringsplan Omgevingswet monitoren en rapporteren van voorbereidende acties per kwartaal vanaf Q2 2020.
• Bij het aanbieden van Q2 2022 hebben GS aan PS hun zorgen geuit over de gevolgen voor de dienstverlening en gebiedsontwikkeling bij invoering van de Omgevingswet per 1-1-2023.

Het risico is zeer actueel. Beide situaties, invoering per 1-1-2023 of uitstel, kunnen leiden tot ongewenste gevolgen. De provincie heeft via het IPO en diverse Bestuurlijke overleggen met de Minister enige invloed, omdat provincies geen overgangstermijn hebben voor de inwerkingtreding van de omgevingsverordening (tegelijk met de inwerkingtreding omgevingswet). Echter de planning en voorwaarden die in februari met het Rijk zijn overeengekomen zijn niet gehaald (onder andere voorbereidingstijd van minimaal een half jaar voor inwerkingtreding), waardoor het risico zich nu al voordoet. Het risico wordt vooralsnog als PM opgenomen.