Samenvatting

Door de oorlog in Oekraïne zijn de omstandigheden voor inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties in Zuid-Holland ingrijpend gewijzigd. Stijgende energieprijzen en een ongekende inflatie baren iedereen zorgen. Voor sommige opgaven onderstreept deze veranderde context de urgentie van aanpak, bijvoorbeeld de energietransitie. Voor andere opgaven vergroot het de complexiteit omdat het de betaalbaarheid en bereikbaarheid van wonen, mobiliteit en de Zuid-Hollandse productiviteit, verder onder druk zet.

Van de Provincie wordt daadkracht verwacht op veel actuele onderwerpen tegelijkertijd. Denk aan verlaging van stikstofuitstoot, mogelijk maken van economische ontwikkeling, versnellen van woningbouw, het versterken van de natuur, de energietransitie en het omgaan met de gevolgen van klimaatverandering: hitte, droogte en extreme buien. Stuk voor stuk onderwerpen waar wij het verschil kunnen - en moeten - maken. De keuzes die voorliggen gaan de inrichting van onze regio voor de komende decennia bepalen. Onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties verwachten dat wij volop met hen samen blijven werken aan een beter Zuid-Holland. Wij presenteren daarom een beleidsrijke Begroting 2023. Dit in de wetenschap dat 15 maart 2023 de Statenverkiezingen zullen plaatsvinden en dat de nieuw Staten in de loop van het begrotingsjaar wijzigingen zullen voorstellen.

Er zijn dus meerdere grote opgaven die in 2023 het beeld zullen bepalen. In het landelijk gebied gaan we verder met de transitie naar een toekomstbestendige landbouw. Dat biedt de sector perspectief en moet mede leiden tot het behalen van de (inter)nationale doelen voor natuur-klimaat-water in het landelijk gebied. Stikstofreductie is daarbij een middel. Water en bodem dienen als leidende principes. We pakken dit integraal aan via gebiedsprocessen, samen met de partners in die gebieden.

Voor wat betreft de woningbouw moet de bouwproductie omhoog om het woningtekort te bestrijden. Met het Rijk maken we afspraken en we versnellen de woningbouw binnen steden en dorpen, met een groot aandeel betaalbare woningbouw. Onze ‘Vliegende Brigade’ helpt gemeenten om sneller woningbouwplannen te ontwikkelen en uit te voeren. Ook verstrekken we subsidies die onrendabele projecten voor sociale huur en middenhuur vlot trekken.

Zuid-Holland blijft investeren in een innovatieve en duurzame economie om daarmee de brede welvaart van alle inwoners van Zuid-Holland te versterken. We jagen innovatie aan, onder andere in de landbouw, de Rotterdamse haven, het MKB en de Space Campus in Noordwijk. Door te werken aan een CO ₂ -arme en circulaire economie bestrijden we de klimaatcrisis en versterken we onze concurrentiepositie. Door erfgoed te restaureren en in gebruik te laten blijven wordt Zuid-Holland extra aantrekkelijk. Ook dat helpt bij het behouden van innovatieve bedrijven en talentvolle mensen.

Het belang van het omzetten van de Regionale Energiestrategieën in uitvoerbare plannen is door de sterk gestegen energieprijzen nog groter geworden. Wij willen dat zoekgebieden voor wind- en zonne-energie zo snel mogelijk omgezet worden in concrete projecten. Tegelijkertijd letten we op een goede inpassing in het landschap.

We blijven investeren in bereikbaarheid. ‘Smart mobility’ moet leiden tot een betere doorstroming. Beheer en onderhoud van bestaande infrastructuur (weg, water, fiets en spoor) staan in het teken van vergroten van de veiligheid. We bouwen verder aan nieuwe wegen, en de eerste delen van de RijnlandRoute worden opgeleverd. We bevorderen de aanleg van laadinfrastructuur, voor auto’s én voor de binnenvaart. Het Openbaar Vervoer wordt steeds meer CO ₂ -arm, we verbeteren het fietsnetwerk en er komen meer deelfietsen.

Het college maakt in deze begroting ook keuzes voor ná 2023. De noodzaak daartoe blijkt uit de laatste Kadernota. Ten eerste dalen de komende jaren zonder ingrijpen veel budgetten, terwijl de beleidsplannen doorlopen. In de vorige begroting hebben wij hiervoor al geld vrijgemaakt zodat budgetten minder aflopen. In deze begroting volgt een extra stap. Het gaat om opgaves die vaak een jarenlange inspanning vergen om tot resultaat te komen, waaronder natuur, energie, cultuur, economie, mobiliteit en wonen. Zuid-Holland is daarom gebaat bij de zekerheid dat hier voor langere tijd budgetten beschikbaar zijn. Ten tweede is er sprake van ongekend hoge inflatie. Voor hetzelfde geld kan minder geïnvesteerd en onderhouden worden, en mobiliteit springt daarbij in het oog. Om dit te compenseren verhogen wij daarom voor de hele begroting onze bestaande budgetten. Wij doen dat ook in de verwachting dat het Rijk ons van extra financiële middelen zal voorzien om de opgaves waar Zuid-Holland voor staat aan te pakken.

Dit college blijft in de volle breedte investeren in de Zuid-Hollandse ambities, komend jaar én verder in de toekomst. Elke dag beter. Zuid-Holland.

Het college van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
oktober 2022